Het raadsel van Elisabeth Martens uit Meerlo (Deel VI)

Elisabeth overlegt bij het huwelijk in 1865 te Hardenberg het afschrift van de geboorte-akte van de Elisabeth uit 1819. Is dit een vergissing ? Of gaat het hier toch echt om de Elisabeth van 1819 ? Daarvoor heb ik uitgezocht wat er gebeurde met de Elisabeth Martens die in 1853 weduwe was geworden van Petrus van Schewig. Helaas had het echtpaar Schewig - Martens maar één kind, dat al na één jaar stierf. Van Elisabeth kon ik in eerste instantie geen teken van leven meer vinden na 1853. Maar via de database van www.ongen.de vond ik een tweede huwelijk van Elisabeth Martens ! Ze is januari 1865 (!) gehuwd te Pont (bij Geldern) met ene Jacob Cornelissen uit Veert (eveneens bij Geldern). Ze woont op dat moment te Geldern. In de huwelijksakte staat duidelijk vermeld dat ze geboren is op 6 januari 1819 te Meerlo. Helaas heb ik haar overlijdensdatum (nog) niet kunnen achterhalen. Aangezien Elisabeth ten tijde van het huwelijk al 46 jaar is, zullen er uit dit huwelijk waarschijnlijk geen kinderen meer geboren zijn. De Elisabeth Martens uit 1819 heeft dus geen nakomelingen die de volwassen leeftijd bereiken en op hun beurt weer voor nageslacht kunnen zorgen.

Afbeelding: detail van de huwelijksakte 1865 te Pont (D) Cornelissen - Martens

Maar waarom overlegt de Elisabeth uit 1815 bij het huwelijk te Hardenberg een geboorte-akte van de Elisabeth uit 1819 ? De oorzaak hiervan heb ik niet kunnen achterhalen. Naar de reden kan ik alleen maar gissen:

- De Burgemeester van Meerlo heeft per abuis de verkeerde akte meegegeven. Elisabeth kon niet lezen of schrijven, dus ze zal het niet opgemerkt hebben.
- Elisabeth was een onecht kind waarvan de vader onbekend is, wellicht schaamde ze zich ervoor en heeft ze de akte van de "andere" Elisabeth overlegd.
- Elisabeth en Thomas Carolus hadden een reputatie. Hoewel ze al jaren in Drenthe en Overijssel zwierven / woonden, zullen de mensen in Venray en omstreken beiden nog niet vergeten zijn in 1865.

Persoonlijk denk ik dat het gewoon een vergissing is van de Burgemeester. Echter, de genealoog wordt zo wel op het verkeerde been gezet. De conclusie die ik kan trekken is dat alle kinderen die vanaf 1841 uit Thomas Carolus Zeeman en Elisabeth Martens zijn geboren, de Elisabeth Martens geboren op 6 juni 1815 te Meerlo als moeder hebben.

Opmerkelijk is dat het gezin zich op 18-10-1865 (amper 3 maanden na het huwelijk te Hardenberg) te Roermond vestigt. Ze hebben dan dik 10 jaar in Slagharen gewoond. In Roermond gaan ze "Aan den Wal" wonen. Thomas Carolus geeft als beroep op "Arbeider". In januari 1867 zal Elisabeth in Roermond overlijden. Op 9 april van dat jaar vertrekt de weduwnaar met zijn 3 kinderen weer naar Slagharen. Opmerkelijk detail is dat zoon Bernardus (Bernard) Zeeman op diezelfde dag (9 april 1867) voor het eerst veroordeeld wordt, door de Rechtbank van Roermond wegens bedelarij. Bij verstek wordt hij veroordeeld tot één dag cellulaire gevangenisstraf. Er zullen nog vele veroordelingen volgen voor bedelarij, landloperij, diefstal en desertie uit het leger. Het is niet onwaarschijnlijk dat vader en kinderen wegens de veroordeling van Bernard weer terug naar Slagharen gegaan zijn.

Dit is de laatste episode over Elisabeth Martens. Er is echter over haar, haar man en haar kinderen véél meer te vertellen. Vooral over zoon Bernardus en zijn 'bijzit' Pijtje Bakker heb ik veel informatie gevonden. Daarover zal ik in de toekomst op dit Blog zeker nog over schrijven. Wil ik afsluiten met een citaat uit een brief van de Burgemeester van Hardenberg, H.N. van Roijen ca. 1867:

"Gisteren ontving ik inliggend briefje. Dien ten gevolge heb ik de eer Uw Edelachtbare te berigten dat Bernard Zeeman niet kan worden vrijgesteld van militairen dienst als eenige wettig zoon. De kinderen van Zeeman zijn allen buiten echt geboren en bij het opvolgend huwelijk hun ouders niet gewettigd zijn. Ten onregt voerde zij namen van Zeeman daar zij althans nu genoemd moeten worden. De inlijving konde niet geschieden wijl Zeeman tijdens de geboorte zijnen kinderen met eene ander vrouw was gehuwd."