Het raadsel van Elisabeth Martens uit Meerlo (Deel II)

Ik ben op zoek gegaan naar Elisabeth Martens (Zie ook Deel I). Als ze in 1830 15 jaar oud was, moet ze rond 1815 geboren zijn. De database van allelimburgers.nl zou uitsluitsel moeten geven. In Meerlo werden tussen 1810 en 1820 twee kinderen met de naam Elisabeth Martens ingeschreven in de geboorteregisters:

- Elisabetha Martens, geboren 06-06-1815, onecht kind van Johanna Martens. Vader onbekend.
- Elizabeth Martens, geboren 06-01-1819, kind van Johannes Martens en Gertrudis Daniels.

De "onechte" Elisabeth uit 1815 zal de persoon zijn die ik zoek. Het toeval wil dat de Elisabeth uit 1819 ook in mijn stamboom voorkomt: zij zal in 1845 huwen met de stiefzoon van één van mijn voorouders, Petrus van Schewig (*1806). Geen rechtstreekse familie dus, maar wel verwant. Hoewel de Elisabeth uit 1815 voor 99% zeker de gezochte persoon is, zullen we de andere Elisabeth uit 1819 later in dit verhaal tóch weer tegenkomen.

Helaas vermeld de geboorte-akte niet de leeftijd van de moeder Johanna Martens. Ook de aangever of getuigen geven geen uitsluitsel of de Elisabeth uit 1815 werkelijk de persoon is die ik zoek. De aangever is Anton Bosch, dagloner, 31 jaar oud uit Meerlo. In theorie zou hij de vader kunnen zijn, ware het niet dat hij sinds 1805 gehuwd was Petronella Klerken. Wellicht woonde Johanna Martens in bij dit echtpaar. Johanna was op dat moment 31 jaar oud. Zie onderstaande afbeelding voor de geboorte-akte uit Meerlo van Elisabeth Martens. Ik zal sowieso aanvullend onderzoek moeten doen in het doopregister van Meerlo.

Om toch wat meer zekerheid te krijgen ben ik op zoek gegaan naar andere bronnen. Als eerste geprobeerd haar overlijden te vinden. Dat leverde één treffer op: in 1867 sterft te Roermond een Elisabeth Martens, geboren te Meerlo, oud zevenenvijftig jaren. Dat zou haar kunnen zijn ! Maar helaas, de akte vermeld ook: ouders onbekend. Volgens de akte is ze de echtgenote van Thomas Karel Zeeman...

Dus op zoek naar de huwelijksakte Zeeman - Martens. Na enig zoekwerk blijkt dat ze gehuwd zijn te Hardenberg in 1865. Bij het huwelijk staan ook de ouders vermeld: Johannes Martens en Gertrudis Daniels. Dat is dus de Elisabeth uit 1819. Maar die was toch in 1845 gehuwd met Petrus van Schewig ? Petrus is in 1853 overleden, dus het zou kunnen dat ze hertrouwd is. De huwelijksakte van 1865 rept met geen woord over Petrus van Schewig. Wel over de vorige echtgenote van Thomas Karel Zeeman: Maria Smits, overleden in 1861. Vreemd. Nu heb ik nog geen antwoord op mijn vraag wat er van Elisabeth Martens van 1815 is geworden. Zou ze naar het buitenland vertrokken zijn ?

Tot zover liep mijn onderzoek voorlopig dood. Omdat ik ook nog bezig ben met het onderzoek naar mijn andere "criminele" voorouder Margaretha van den Bosch uit Swolgen, besloot ik dit voorlopig te laten rusten. Tot ik op 29 oktober 2013 tijdens een bezoek aan het Gemeentearchief van Venray een opmerkelijke toevals-vondst deed: in het archief van de gemeente Venray vond ik een map met "Armenzaken" diverse brieven aan de Burgemeester over ene Elisabeth Martens die te Zutphen in het huis van arrest zat "met hare twee onechte minderjarige kinderen". We schrijven het jaar 1843.

Ze was opgepakt wegens bedelarij in gezelschap van Thomas Carolus Zeeman. Hoe kan dat nou ? De Elisabeth Martens van 1819 zou pas in 1865 huwen met Zeeman. In 1843 was zij nog vrijgezel en in 1845 zou ze eerst nog huwen met Petrus van Schewig. Toen heb ik me toch maar weer verdiept in de zaak Elisabeth Martens. Om een en ander wat beter op een rijtje te krijgen eerst maar eens uitgeplozen van beide Elisabeths hoeveel kinderen ze kregen en met welke man:

- Hendrik Martens *Venray 1836 (Vader onbekend)
- Wilhelm Martens / Zeeman *Groesbeek 1841 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Getrudis van Schewig *Meerlo 1845 (Vader: Petrus van Schewig)
- Bernardus Zeeman *Gees (bij Emmen) 1847 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Pieter Zeeman *Den Ham (bij Avereest) 1848 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Rosaline Zeeman *Avereest 1850 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Aleida Zeeman *Slagharen 1851 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Petrus Zeeman *Slagharen 1853 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Willem Zeeman *Slagharen 1855 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)
- Aleida Zeeman *Slagharen 1857 (Vader: Thomas Carolus Zeeman)

Feit is dat alle kinderen Zeeman onecht zijn (wettelijk gezien)  en ze ten onrechte de naam Zeeman dragen, daar Elisabeth Martens en Zeeman pas in 1865 zullen huwen. Tussen alle Zeemannetjes staat één kind van Petrus van Schewig. Ook worden er kinderen Zeeman geboren terwijl Elisabeth Martens nog met Petrus van Schewig gehuwd is, want Petrus overlijdt in 1853. Leidde de Elisabeth van 1819 een dubbelleven ? Als je uit gaat van de huwelijksakten van 1845 (Schewig - Martens) en 1865 (Zeeman - Martens), dan is de Elisabeth Martens van 1815 hier nog nergens in beeld geweest. Ja, misschien het onechte kind Hendrik van 1836 zou van de Elisabeth van 1815 kunnen zijn... En in dit kind ligt gedeeltelijk de sleutel tot de oplossing van dit raadsel...